Emekli Olduktan Sonra Çalışmanın Hakları ve Özellikleri
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek isteyen işçiler bazı haklardan yararlanabilirler. Bunların başında, prime tabi aylık kazançlarından % 7,5 sigorta primi kesintisi yapılması gelir. Bu durumda işçi, emekli aylığına ek olarak sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışmaya devam eder.
Çalışan işçi aynı zamanda, iş kazası ve meslek hastalığına tabi olduğundan, iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olarak istirahat raporu alması halinde kendisine rapor parası ödenir. İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle % 10 veya daha fazla işgöremezlik durumlarında sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Bu durumda emekli aylığı ile bağlanacak sürekli iş göremezlik gelirleri karşılaştırılır ve yüksek olanın tamamı, düşük olanın yarısı (bir buçuk aylık) ödenir.
Emekli işçilerin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası kapsamında SGK sağlık yardımlarından yararlanmaları mümkündür. Ayrıca, emekli işçi işten çıkarılması halinde, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alma hakkına sahiptir. İş güvencesi kapsamında olan emekli işçiler, haklı veya geçerli bir neden olmaksızın işten çıkarılmaları durumunda işe iade başvurusu yapabilirler.
Ancak, emekli olduktan sonra çalışan işçilerin bazı hakları da bulunmamaktadır. Örneğin, emekli olduktan sonra çalışan işçiler SGK’dan kıdem tazminatı yazısı alamazlar ve işsizlik maaşı alamazlar. Ayrıca, analık (doğum) veya hastalık nedeniyle rapor parası alamazlar. Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak geçirilen sürelerin de iş kazası ve meslek hastalığı hariç hiçbir konuda dikkate alınmadığı, ilerde işten ayrılınca emekli maaşına ekleme yapılmadığı unutulmamalıdır.
Son olarak, Bağ-Kur kapsamında çalışanların durumu da ayrı bir noktada durmaktadır. Emekli olduktan sonra Bağ-Kur kapsamına girenler artık 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olarak kabul edilmediklerinden, iş kazası, meslek hastalığı, rapor parası alma gibi haklardan yararlanamazlar. Sadece kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler genel sağlık sigortası kapsamında SGK sağlık yardımlarından yararlanabilirler.
Sonuç olarak, emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmek isteyen işçilerin bazı hakları ve özellikleri vardır. Ancak, çalışmanın getirdiği sınırlamalar da unutulmamalıdır. İşçilerin bu hak ve özellikleri bilmeleri, emekli olmadan önce verdikleri kararlar açısından önem taşımaktadır.