Borçların zaman aşımı süreci, alacaklı ve borçlu kişiler arasındaki hukuki sürecin ilerlemesiyle karşımıza çıkar. Alacaklı kişi, borcunu tahsil etmek için dava açarak ya da icra takibi başlatarak harekete geçebilir. Ancak, borçlu kişi zaman aşımı itirazında bulunarak borcunun ödemesinden kurtulabilir. Bu konuyla ilgili daha ayrıntılı bilgiye, “Zamanaşımı Borcu Ortadan Kaldırır mı?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.
SGK idari para cezalarında zaman aşımı süresi 10 yıl olup, bu konuda SGK Prim ve İdari Para Cezalarında Zamanaşımı Uygulaması başlıklı yazımızdan detaylı bilgi edinebilirsiniz. Öte yandan, SGK idari para cezaları dışındaki idari para cezaları genellikle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerine tabidir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’na göre çıkarılan Tahsilat Genel Tebliği’nin (Seri: B Sıra No: 18) 15. maddesi, idari para cezalarıyla ilgili tahsil zaman aşımı süresini, cezanın miktarına göre kademeli olarak belirlemektedir. Buna göre, ceza miktarı 10.000 TL’den az olan idari para cezaları için 3 yıl, 10.000 TL – 19.999 TL arasında olanlar için 4 yıl, 20.000 TL – 49.999 TL arasında olanlar için 5 yıl ve 50.000 TL ve üzeri olanlar için 7 yıl zamanaşımı süresi uygulanacaktır.
Zamanaşımı ile ilgili diğer konular arasında şunlar yer almaktadır: Zamanaşımı süresi, idari para cezasının kesinleştiği takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren işlemeye başlar. Ayrıca, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takip edilen idari para cezaları için de zamanaşımı süreci farklıdır. Vergi ve Prim Borcu Gibi Kamu Alacaklarında Zamanaşımını Kesen ve Durduran Haller başlıklı yazımızda detaylı olarak açıklandığı üzere, bu durumlar zamanaşımını kesen ve durduran haller olarak kabul edilir.
Zamanaşımı süresinin dolması durumunda, idari para cezaları takip edilmez ve tahsili gerçekleştirilmez. Ancak, rızaen yapılan ödemeler kabul edilir. Unutulmamalıdır ki, zaman aşımı konusunda herhangi bir hukuki süreç yaşanmadan önce, borçlu kişilerin borçlarını ödeyebilecek durumda olması ve zamanında ödeme yapması her zaman daha avantajlıdır.