GSS geniş ismi ile Genel Sağlık Sigortası sosyal güvenlik kuruluşlarından aylık almayan ve sigortalı bir işi bulunmayanların sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlayan sigorta türüdür. Genel Sağlık Sigortasından yararlanmak isteyen ihtiyaç sahipleri kanunla belirlenmiş olan bazı koşulları yerine getirmek zorundadır.
Genel Sağlık Sigortası için ödenmesi gereken prim tutarları asgari ücret dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Genel Sağlık Sigortası için belirlenen primlerin ödenmemesi durumunda sunulan sağlık hizmetleri kesintiye uğramaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumlarından emekli aylığı alanlar Genel Sağlık Sigortası kapsamı dışında tutulmaktadır. Genel Sağlık sigortası için ödenen primler birçok insanda kafa karışıklığına sebep olmaktadır.
Genel Sağlık Sigortasının Kapsamı Nedir?
Genel Sağlık Sigortası düşük gelirli olanların devlet tarafından sunulan sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlamaktadır. Birçok kişide kafa karışıklığı yaratan konu ise Genel Sağlık Sigortası (GSS) emekliliğe sayılır mı? Sorusudur. Bu sorunun oluşmasındaki sebep ise ödenen bir Primin olması ve kanunda Sigorta kelimesinin geçmesidir. Kanunda net olarak bunun cevabı bulunmaktadır.
Genel Sağlık Sigortasında kişilerin emekli olmasını sağlayacak bir durum söz konusu değildir. GSS’nin tek amacı ihtiyaç sahibi olanların sağlık hizmetlerinden mahrum bırakılmamasıdır. Çünkü devletin vatandaşına sağlık hizmeti sağlaması Anayasal bir görevdir. Dolayısıyla sosyal devlet anlayışı içerisinde ihtiyaç sahiplerini belirleyerek bu kişilere ve yakınlarına sağlık hizmeti sağlanmaktadır.
Genel Sağlık Sigortasından Kimler Yararlanabilir?
Devlet sunmuş olduğu Genel Sağlık Sigortasından kimlerin yararlanabileceğini kanunla düzenlemiştir. Aşağıda belirtilen durumlarda olanların ilgili yerlere başvurması durumunda genel sağlık sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanması mümkündür.
Bunlar;
- Sigortalı olarak bir işte çalışmayanlar
- SGK’dan emekli aylığı almayanlar
- Aylık geliri belirlenen limitin altında olanlar
- Ticari veya tarımsal faaliyetler yapmamak
- İşsizlik sigortası kapsamında olmamak
- Belirlenen prim ödemelerini yapmak
Gibi koşullara sağlayan ihtiyaç sahipleri durumlarını ilgili kurumlara bildirmek suretiyle Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınarak bu hizmetlerden yararlanmaktadır.
Genel Sağlık Sigortası Emekliliği Ne Gibi Etkiler?
Genel Sağlık Sigortası Kapsamı Dışında Kalanlar
Devlet Genel Sağlık Sigortasından yararlanma hakkı olanları belirlediği gibi bu hakları kullanamayacak olanları da aynı şekilde belirlemiştir.
Kanuna göre Genel Sağlık Sigortası kapsamına girmeyenler de şöyle belirlenmiştir;
- Silah altına alınan er, erbaş ve yedek subaylar
- Oturma izni alsa dahi yabancı ülke mevzuatına bağlı olanlar
- Sigortasız şekilde Türkiye’de bir yıldan kısa süreli kalanlar
- Banka sandıklarına tabi çalışan, gelir veya maaş alanlar ve bakmakla yükümlü oldukları
- Ceza infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlüler
- TBMM ve Anayasa Mahkemesi üyeleri, buradan aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları
- Yurtdışı borçlanmasıyla aylık alanlardan Ülkede ikamet etmeyenler
Genel Sağlık Sigortası kapsamı dışında tutulmaktadır. TBMM ve Anayasa Mahkemesi üyeleri ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler kanunla özel korumaya alınarak bu kişilere ve bakmakla yükümlü oldukları kişilere ölünceye kadar istedikleri sağlık kuruluşuna tamamen ücretsiz bir şekilde gitme ayrıcalığı tanınmıştır. Bu kapsamda Genel Sağlık Sigortası yoksul halkın en azından sağlığının korunması amacıyla çıkartılmıştır.
GSS Primi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Genel Sağlık Sigortasından yararlanma koşullarından bir tanesi de belirlenen GSS priminin ödenmesidir. Genel Sağlık Sigortasından yararlanmak isteyenlerin ödemek zorunda olduğu prim bürüt aylık asgari ücret tutarının %3’ü şeklinde hesaplanmaktadır. Bir kimsenin Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu bulunması durumunda sunulan hizmetler kesilmektedir.
Mevcut asgari ücret dikkate alındığında 2020 yılında Genel Sağlık sigortasından yararlanmak isteyenlerin ödemek zorunda olduğu prim tutarı 88,29 TL olarak belirlenmiştir. Genel Sağlık Sigortası kapsamında borcu olanlar bu borçlarını yapılandırmak için kuruma başvurma hakkına sahiptir. GSS borcu yapılandırıldıktan sonra Genel Sağlık Sigortası imkânlarından yararlanmak için geride kalan borcun tamamının bitmiş olması şartı aranmaz. Ancak prim borcu ödemelerinde aksamaların olması tekrar hizmetlerin kesilmesine sebep olmaktadır.
Genel Sağlık Sigortası Primi Nereye Ödenir?
Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenen prim ödeme noktaları şöyledir;
- Ziraat Bankası
- Vakıfbank
- PTT ve PTT Şubelerinden
- E-Devlet uygulaması üzerinden
Prim borçlarının ödenmesi mümkündür. E-Devlet üzerinden Genel Sağlık Sigortası borcunu ödemek isteyenlere Kredi Kartı ile ödeme kolaylığı da sağlanmaktadır.
GSS Prim Borcu Sorgulama
Genel Sağlık Sigortası kapsamında bulunanlar E-Devlet uygulaması üzerinden GSS borç sorgulaması yapabilmektedir. E-Devlet şifresi olanlar şifreleri ile giriş yaparak Genel Sağlık Sigortası kapsamında borçlarının olup olmadığını sorgulayabilir ve borçlarını Kredi Kartı ile ödeyebilir. E-Devlet şifresi bulunmayanlar en yakın PTT şubelerinden kendilerine E-Devlet şifresi alabilir. GSS Borç bilgilerinin sorgulanabileceği diğer bir kaynak ise Sosyal Güvenlik Kurumudur. Size en yakın Sosyal Güvenlik Kurumuna ait birimlere ulaşarak T.C. numarası ile borcunuzun olup olmadığını kısa sürede sorgulatabilirsiniz.
Genel Sağlık Sigortası ile Emeklilik Neden Karıştırılıyor?
Genel Sağlık Sigortasının emeklilik kazanmak amacıyla değerlendirilmesine yol açan tek husus “Prim” ödemektir. Genel Sağlık Sigortası için ödenen primler sadece sağlık hizmetlerinden ücretsiz bir şekilde yararlanmak içindir. Diğer yandan Emeklilik için ödenen primler daha yüksek tutarlarda ve belirli bir süreyi doldurana kadar devam etmektedir.
Bu kapsamda zaten emekli olamaya hak kazananların Genel Sağlık Sigortası kapsamında olma gibi hakları bulunmaz. Çünkü emekli olanlar tamamen Sosyal Güvenlik kapsamında bu hizmetleri ve aylıklarını almaktadır. Genel Sağlık Sigortasının hedefi dar ve düşük gelir seviyesinde olan ihtiyaç sahiplerine sağlık hizmeti verilmesini sağlamaktır. Genel Sağlık Sigortası için belirlenen prim tutarları sunulan hizmetlerde devamlılığın sağlanması amacıyla alınmaktadır. Birde GSS kapsamında sunulmuş olan hizmetlerin amacı dışında kullanılmasının önüne geçilmek niyetiyle prim ödemesi talep edilmektedir.
Genel Sağlık Sigortası Nasıl Sona Erer?
Kanun Genel Sağlık Sigortası kapsamının sınırlarını açık bir şekilde çizmiştir. Kanunda belirtilen koşulların bozulması durumunda devlet tarafından sunulan Genel Sağlık Sigortası hakları sona ermektedir.
İşte GSS haklarını sona erdiren durumlardan bazıları;
- Sigortalı olarak işe başlamak
- Ticari faaliyete başlamak
- Gelir düzeyinin artması
- Emekli maaşı almak
- SGK aylığı bağlanması
- Tarımsal faaliyetler yapmak (Kendi namına)
Genel Sağlık Sigortası kapsamında bu hizmetlerden yararlananlar yukarıda belirtilen durumların ortaya çıkmasından itibaren bu hizmetlerin kapsamı dışında kalmaktadır.
Genel Sağlık Sigortası Hakkında Genel Hususlar
Genel Sağlık Sigortası kanunla belirlenen koşulları sağlayan ihtiyaç sahiplerine sadece sağlık hizmetlerinden yararlandırılmak amacını taşımaktadır. GSS kapsamına alınacak olanlar öncelikle gelir testi uygulaması yapmak zorundadır. Hane geliri ve bakmakla yükümlü bulunanların toplam gelirinin bürüt aylık asgari ücret tutarının %30’unu geçmemesi gerekmektedir.
Ödenecek GSS prim tutarları da bürüt asgari ücret dikkate alınarak hesaplanmaktadır. GSS prim oranı bürüt aylık asgari ücretin %3’ü kadardır. Genel Sağlık Sigortası için ödenen primlerin emeklilik ile hiçbir ilişkisi bulunmamaktadır. Genel Sağlık Sigortası kapsamında bulunanların emekli olabilecekleri tek sigorta türü “İsteğe Bağlı Sigorta” yaptırmaktır.
Genel Sağlık Sigortasından yararlanacaklar, yararlanamayacaklar ve bu hakkı kullanırken kaybedecek olanlar yine kanunla belirlenmektedir. Genel Sağlık Sigortası tarafından sağlanan hizmetlerden yararlanmak için prim borcunun bulunmaması gerekir. Genel Sağlık Sigortasından yararlanmak isteyenler farklı seçenekleri kullanarak geçmiş borçlarının olup olmadığını sorgulayabilir. GSS borçlarını E-Devlet üzerinden sorgulayarak kredi kartı ile ödeyebilir.